Làm sao cho vay mà không bị xù

Về việc xù thì quỹ sẽ cư xử văn minh, không thuê ai đòi nợ cả. Một đứa xù thì cả lũ phải chịu. Để điều này xảy ra thì cần giải quyết được hai vấn đề:

Làm sao để người vay không có động lực xù?
Trong trường hợp họ vẫn xù thì làm sao để hạn chế ảnh hưởng?

Làm sao để người vay không có động lực xù?

Bất cứ ai có ý định xù luôn phải cân nhắc xem lần gặp khó khăn tiếp theo họ có còn có sự trợ giúp nữa không. Việc phản bội lòng tin sẽ chỉ có lợi khi họ biết rằng mình sẽ cắt đứt được mối quan hệ với người tin họ. Nếu việc phản bội làm liên luỵ tới những người họ không thể cắt đứt thì họ sẽ khó làm hơn.

Việc người vay và những người cho vay có mối quan hệ trước với nhau sẽ làm giảm rủi ro xù hơn. Nếu có thêm mối quan hệ với bạn bè, người thân của họ thì càng tốt. Tức là phải có ít nhất một buổi nói chuyện với người vay và một người bạn của họ. Nếu có thể đến nhà nói chuyện với người nhà thì càng tốt. Trong buổi đó nói về lý do bị nợ và ngày phải trả, cũng như các khó khăn khác trong cuộc sống. Và khi ký giấy vay nợ thì việc họ đồng ý việc bị công khai thông tin nếu không trả nợ cũng là một lợi thế. Đây là những điều mà các ngân hàng hoặc các hội chơi hụi không có được.

Những ai muốn thoát nghèo đều biết thứ quan trọng không phải là tiền, mà là dòng tiền. Mà việc xây dựng dòng tiền, đặc biệt là với người nghèo, là không hề đơn giản. Nếu người cho vay có đang tham gia vào việc xây dựng dòng tiền mà người vay đang làm, thì họ sẽ không thể bỏ được. Chính động lực muốn thoát nghèo sẽ khiến họ không muốn mất đi dòng tiền này, từ đó không muốn xù nợ.

Số tiền trong quỹ này sẽ được luân phiên giúp trả nợ cho nhau. Nghĩa là vai trò người vay và người cho vay sẽ luân phiên thay đổi. Họ sẽ thường xuyên tương tác với nhau để tạo thành một nhóm. Một nhóm như vậy cũng sẽ giúp cập nhật thông tin, kiến thức mới hoặc chỉ người trong ngành mới biết, từ đó giúp họ mở rộng mối quan hệ và có thêm ý tưởng kiếm tiền, khách hàng và nhân viên tiềm năng. Họ sẽ không muốn làm nhóm này tẩy chay mình. Báo cáo của Nhóm Công tác Tài chính vi mô Việt Nam cũng nhận định rằng cho vay theo nhóm bền vững hơn, ít bị xù hơn.

Phép vua thua lệ làng. Khi mà một cộng đồng như vậy được xuất hiện, thì họ sẽ còn an tâm cho vay hơn là bắt người vay ghi giấy nợ, vì họ có sự tin tưởng lớn là người vay sẽ gạt phăng cái suy nghĩ xù nợ ngay khi nó vừa mới hiện ra. Việc xây dựng một cộng đồng như vậy có thể bắt đầu từ những buổi gặp mặt, ăn uống chung. Lâu dài hơn là xây dựng các mạng lưới kết nối nhu cầu, các hình thái kinh tế thay thế.

Tóm lại, có những lý do sau để không xù:

Có ít nhất một buổi nói chuyện với người vay và một người bạn của họ. Nếu có thể đến nhà nói chuyện với người thân thì càng tốt
Có ký giấy vay nợ, trong đó đồng ý việc sẽ đưa thông tin lên mạng nếu không trả nợ
Thấy mình thực sự tử tế thì cũng sẽ tìm cách trả lại
Trước khi vay thì đã có tâm lý đằng nào cũng mất sổ rồi
Còn chỗ để được giúp đỡ vào lần sau
Cơ hội tìm kiếm dòng tiền
Ảnh hưởng tới người mình không thể cắt đứt mối quan hệ
Phải điền nhiều thông tin

Trong trường hợp họ vẫn xù thì làm sao để hạn chế ảnh hưởng?

Câu trả lời đơn giản là không cho vay lớn để giảm thiểu tác động. VD: khoản vay tối đa 100tr, chia ra cho 20 đứa thì mỗi đứa chỉ mất 5tr.

Điều này cũng giải quyết vấn đề chính quyền lo lắng về một hệ thống có dòng tiền lớn nằm ngoài tầm kiểm soát. Vì đơn giản là dòng tiền này không lớn.

Xem thêm:: Xử lý người xù nợ

Có người bị xù nợ nói rằng họ cho người quen tới 10 năm, đi chùa cùng hàng tuần mà vẫn còn bị xù được. Họ biết được cả nơi sống của con nợ, vào tận nhà còn không đòi được, thì chẳng có lý do gì mà đảm bảo người ta không xù cả.

Nhưng người đó đã đồng hành với người đi vay như thế nào?

Việc đòi hỏi sự minh bạch và giải trình có lẽ sẽ làm giảm động lực xù của người vay. Những thông tin ghi trong bản câu hỏi cho người cần được hỗ trợ thoát nợ có lẽ sẽ giúp quỹ đồng hành được với người cần vay tốt hơn, và đáp ứng được các nhu cầu khác mà không cần phải dùng tới tiền? Công sức để trả lời chúng cũng khá lớn, và buộc người cần vay phải minh bạch, nên xem như ai hoàn thành được nó thì khả năng xù thấp hơn? Nhưng có lẽ hay hơn cả, là đừng xem người đi vay là thứ để mình kiếm lợi nhuận, mà hãy là một người bạn với họ. Hãy vẫn tiếp tục giúp đỡ họ, kể cả khi họ không trả tiền. Các công việc được liệt kê ở phần trên sẽ làm họ thấy mình đang không trục lợi họ, mà chỉ muốn nâng đỡ họ. Việc xù mình sẽ làm họ bất lợi hơn.

Ngoài việc yêu cầu phải hoàn thành Bản câu hỏi cho người cần được hỗ trợ thoát nợ cũng như hỗ trợ họ kiếm tiền, để họ cảm thấy việc xù mình là bất lợi, thì có thể cho vay theo nhóm hơn là cho vay cá nhân. (cho vay theo nhóm bền vững hơn, ít bị xù hơn). Điều này có nghĩa là những người vay phải quản lý tiến trình trả nợ của nhau. Ví dụ, những người đang nhờ Nhật đứng tên cần nói chuyện với nhau để có thể đảm bảo rằng Nhật không bị mất uy tín, để còn có thể đứng ra vay tiếp cho nhóm.

đảm bảo thu nhập trong tháng vẫn đủ để trả các khoản tới hạn. Cơ bản là một dạng làm startup với họ

Có lẽ câu hỏi tốt hơn không phải là "nhỡ bị xù thì sao", mà là "làm sao để hạn chế bị xù", và "phải làm gì để việc xù không gây ảnh hưởng".